In 1572 verandert de katholieke Sint Gommaruskerk in de protestantse Westerkerk. Nadat de Enkhuizers op 21 mei hebben gekozen voor de Opstand en Willem van Oranje, treedt een nieuw, protestants gezind stadsbestuur aan. Dat onteigent vrijwel meteen de kerken, kloosters en kapellen in de stad, met al hun bijbehorende bezittingen. De twee grote middeleeuwse stadskerken worden overgedragen aan de protestanten. Zij richten die in voor hun eigen eredienst. De omwenteling is radicaal. In protestantse ogen is de verering van heiligen ‘paaps bijgeloof’. Sint Pancratius en Sint Gommarus hebben afgedaan. Hun kerken heten al snel Zuiderkerk en Westerkerk.
‘Gouden’ Sint Gommarusbeeldje
Een nieuw geloof neemt in 1572 de plaats in van het oude. Wat betekende dat voor de Westerkerk en de kerkruimte vol kunstschatten? Altaren, kleurige heiligenbeelden en koorbanken verdwijnen. De ruimte wordt sober en wit. Maar de protestanten voegen ook weer eigen elementen toe. Welke sporen uit de katholieke tijd kun je nu nog in de kerk ontdekken? Wat verdween er, wat is gebleven en wat kwam erbij? Dat is het thema van een door Carly Misset opgezette kleine expositie ‘Van Sint Gommaruskerk naar Westerkerk’, een van de onderdelen van de zomertentoonstelling. Speur zelf mee in de kerk en op de expositie. Let op, spoiler: de heilige Gommarus houdt op één plaats in de kerk al eeuwen stand. Zijn vergulde houten beeltenis bekroont nog steeds de bovenste toren van het orgel. (foto Adrie Brinkkemper).
De apostel Johannes
Sinds begin augustus is ook de kop van (waarschijnlijk) de apostel Johannes te zien in de Westerkerk. Bij de beeldenstorm in 1572 werd dit beeld beschadigd en uit de kerk gehaald. Lees er hier meer over.
